Episodes
Wednesday Oct 25, 2023
ისრაელი-პალესტინის კონფლიქტი — სამხედრო ტექნოლოგია
Wednesday Oct 25, 2023
Wednesday Oct 25, 2023
7 ოქტომბერს, ადგილობრივი დროით 06:30 საათზე, ღაზადან ისრაელზე თავდასხმა დაიწყო. სარაკეტო შეტევებს ჰამასის ტერორისტების აქტივობაც მოჰყვა. დღეს ისრაელი და ჰამასი ერთმანეთზე სარაკეტო იერიშებს ახორციელებენ. ამის პარალელურად მუშაობს ისრაელის საჰაერო თავდაცვის სისტემა რკინის გუმბათი.
გავრცელდა (დაუდასტურებელი) ინფორმაცია იმაზე, რომ ისრაელი რკინის სხივს, ლაზერულ თავდაცვით სისტემასაც იყენებს. ამის პარალელურად საინტერესოა ის ტექნოლოგია, რომელსაც ღაზაში ტერორისტები რაკეტების დასამზადებლად იყენებენ.
პოდკასტში ვსაუბრობთ ისრაელისა და პალესტინის კონფლიქტზე — განვიხილავთ იმას თუ რა სამხედრო ტექნოლოგიას იყენებენ მხარეები. ჩვენი სტუმარია გიორგი ანთაძე, ჯეოქეისის თავდაცვისა და უსაფრთხოების მიმართულებების სპეციალისტი.
Sunday Oct 08, 2023
ადამიანის ევოლუცია — როგორ ჩამოყალიბდა ჩვენი სახეობა
Sunday Oct 08, 2023
Sunday Oct 08, 2023
ჩვენამდე დედამიწაზე ბევრი "ადამიანი" დააბიჯებდა. ჩვენ (ჰომო საპიენსი) დაახლოებით 200 000 წლის ვართ, მაგრამ აქამდე იყვნენ ჰომო ჰაბილისები, ჰომო ერექტუსები, ჰომო ჰაიდელბერგელსები და სხვა.
მეტიც, ჰომო საპიენსს ადამიანის სხვა სახეობებთან თანაცხოვრებაც მოუწია. ესენი იყვნენ ნენადერტალელები და დენისოველები. თანამედროვე ადამიანში ამ სახეობების გენებიც კი გვხვდება.
და მაინც, რას ნიშნავს ეს? როგორ გაჩნდა ჰომო საპიენსი და ვინ იყო ჩვენამდე? შემდეგი პოდკასტის 85-ე ეპიზოდში სწორედ ამ საკითხის გარკვევას შევეცდებით. ჩვენი სტუმარია ბიოლოგი ვასო გაბუნია.
Thursday Oct 05, 2023
ენტროპია — სამყაროს ფუნდამენტი და ქაოსი
Thursday Oct 05, 2023
Thursday Oct 05, 2023
სამყარო ქაოსისკენ მიექანება და ამაში მთავარი დამნაშავე ენტროპიაა! ენტროპია სამყაროს ფუნდამენტია და ის მოქმედებს ყველაფერზე: გალაქტიკებზე, ვარსკვლავებზე, პლანეტებსა და თქვენს ცხელ ყავაზე!
რაც უფრო მაღალია ტემპერატურა, მით მაღალია ენტროპია, რადგან მაღალი ტემპერატურის პირობებში ნაწილაკები უფრო ქაოსურად მოძრაობენ. ამიტომ, დილის ცხელ ყავას თუ მაგიდაზე დატოვებთ ის გაცივდება და არ გაცხელდება.
ფიზიკოსების თქმით, სამყაროს ცვალებადობაც ენტროპიაა. და მაინც, რა არის ენტროპია?
ამ ყველაფრის გარკვევაში შემდეგი პოდკასტის 84-ე ეპიზოდში ვეცდებით. ჩვენი სტუმარია ფიზიკოსი ბექა მოდრეკილაძე.
Thursday Aug 31, 2023
რა არის სიცოცხლე — შეგვიძლია თუ არა მისი გახანგრძლივება
Thursday Aug 31, 2023
Thursday Aug 31, 2023
სიცოცხლე და სიკვდილი ერთი შეხედვით ურთიერთგამომრიცხავია, მაგრამ ბიოლოგიაში ეს ორი ერთმანეთს ავსებს. შესაბამისად, სიბერე ბუნებრივი პროცესია და მას ვერავინ გაექცევა. . .
თუმცა, დღეს ბევრი მეცნიერი სიბერეს არა თავისთავად მოცემულობად, არამედ დაავადებად აღიქვამს, რომელსაც უნდა ვუმკურნალოთ და ოდესღაც დავამარცხოთ კიდევაც.
სიცოცხლის გახანგრძლივებასთან დაკავშირებით სულ უფრო მეტი კვლევა ტარდება და მნიშვნელოვანი წინასვლაც გვაქვს. და მაინც, იმისთვის, რომ რაღაცა დავამარცხოთ, აუცილებელია მისი გამომწვევი მიზეზები ზუსტად ვიცოდეთ.
შემდეგი პოდკასტის 83-ე ეპიზოდში სიცოცხლეზე, სიბერეზე, ევოლუციასა და უკვდავებაზე ვსაუბრობთ. ჩვენი სტუმარია ცოტნე ჯავახიშვილი, ბიოლოგი, რომელიც დღეს აშშ-ში მოღვაწეობს.
Sunday Aug 27, 2023
46 000 წლის გაყინული ჭიები გააცოცხლეს — ქართველი მეცნიერი ისტორიულ კვლევაში
Sunday Aug 27, 2023
Sunday Aug 27, 2023
მეცნიერებმა ციმბირის მზრალ ქანებში არსებული, 46 000 წლის განმავლობაში მიძინებული ნემატოდები გააცოცხლეს. ჭიები იმდენად გამძლე არიან, რომ მკაცრ პირობებშიც კი სასიცოცხლო ფუნქციებს დიდი ხნით ინარჩუნებენ. ეს კრიპტობიოზის მდგომარეობაში ყოფნის გზით ხდება.
რაც მნიშვნელოვანია, კვლევას ქართველი მეცნიერი, მაქს პლანკის ინსტიტუტის პროფესორი, თეიმურაზ კურცხალია ხელმძღვანელობდა.
შემდეგი პოდკასტის 82-ე ეპიზოდში ჩვენი სტუმარი თეიმურაზ კურცხალიაა. ვსაუბრობთ კრიპტობიოზზე, ისტორიულ კვლევასა და მის პოტენციალზე.
Wednesday Jul 26, 2023
ჯეიმს ვები 1 წლისაა — ტელესკოპის მთავარი აღმოჩენები და მიღწევები
Wednesday Jul 26, 2023
Wednesday Jul 26, 2023
1 წლის წინ ჯეიმს ვების კოსმოსური ტელესკოპი ამოქმედდა. ტელესკოპმა, რომელსაც ინჟინერიის საოცრებასაც უწოდებენ, სამყარო ახალი თვალით დაგვანახა. ვებმა შეისწავლა, როგორც ყველაზე შორეული გალაქტიკები, ისე უშუალოდ ჩვენი მზის სისტემაც.
თუმცა, ეს მხოლოდ დასაწყისია და როგორც მეცნიერები ამბობენ, აისბერგის მწვერვალი. წინ უამრავი აღმოჩენა და გასაოცარი სიახლეა.
შემდეგი პოდკასტის 81-ე ეპიზოდში ტელესკოპის პირველ საიუბილეო თარიღს აღვნიშნავთ. ვსაუბრობთ ტელესკოპის ყველაზე საინტერესო აღმოჩენებსა და სურათებზე.
ჩვენი სტუმარია მიხეილ ჭაბუკაშვილი, საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეცნიერო ჟურნალისტი.
Tuesday Jul 18, 2023
დნმ — მონაცემთა ბუნებრივი და სინთეზური ბაზა
Tuesday Jul 18, 2023
Tuesday Jul 18, 2023
ჩვენს დნმ-ში ძალიან დიდი ინფორმაციაა შენახული და ეს ყველაფერი ხდება მიკროსკოპულ დონეზე. ეს ინფორმაცია წიგნში რომ გადმოვიტანოთ, მილიონობით ფურცელი დაგვჭირდება. დიდი მონაცემების სამყაროში დნმ შეიძლება ინფორმაციისა და მონაცემების კომპაქტურ სივრცეში შენახვის საშუალებად იქცეს.
ჩვენი დნმ ერთგვარი "გენეტიკური ენაა" და მისი შესწავლით სრულიად ახალი შესაძლებლობები ჩნდება — მათ შორის, ციფრული ინფორმაციის დნმ-ში შენახვის.
შემდეგი პოდკასტის 80-ე ეპიზოდში დნმ-ზე და მასზე როგორც ტექნოლოგიურ შესაძლებლობაზე ვსაუბრობთ. ჩვენი სტუმარია გვანცა ბრაჭველი, ბიოლოგი და ლუგარის ლაბორატორიის თანამშრომელი.
Tuesday Jul 11, 2023
ნეიტრინოების ემისიის აღმოჩენა — ქართველი მეცნიერი ისტორიულ კვლევაში
Tuesday Jul 11, 2023
Tuesday Jul 11, 2023
ისტორიაში პირველად, ირმის ნახტომის ცენტრიდან მომავალი ნეიტრინოს ემისია დააფიქსირეს.
ნეიტრინოს აქვს უნარი შეუმჩნევლად გაიაროს ყოველგვარ მასაში. ამის გამო მას ზედმეტსახელად "მოჩვენება ნაწილაკებიც" კი უწოდეს. ისინი ფაქტიურად უცვლელი რჩება და შორეული კოსმოსური მოვლენების შესასწავლად იდეალურია.
კვლევის შედეგად ირმის ნახტომის ე.წ. ნეიტრინო რუკაც შეიქმნა. ამ ყველაფერში კი ქართველი მეცნიერი — გიორგი ჯაფარიძეც მონაწილეობდა.
შემდეგი პოდკასტის 79-ე ეპიზოდში სწორედ ამაზე ვსაუბრობთ. პოდკასტში გიორგი ჯაფარიძე გვიყვება კვლევის მნიშვნელობასა და დეტალებზე.
Sunday Jun 25, 2023
კახოვკის ჰესი — რამდენად უსაფრთხოა შავი ზღვა
Sunday Jun 25, 2023
Sunday Jun 25, 2023
6 ივნისს, გამთენიისას, რუსეთის შეიარაღებულმა ძალებმა ნოვა კახოვკას ჰესი დააზიანეს.
ოფიციალური მონაცემებით, ათობით ადამიანი დაიღუპა, ათიათასობით ადამიანი სუფთა წყლის გარეშე დარჩა, დაინგრა სახლები და დაიტბორა მიწები.
ექსპერტებმა მოვლენას ეკოციდი უკვე უწოდეს. რაც კიდევ უფრო საგანგაშოა, ჰესის აფეთქებამ საბოლოოდ შავ ზღვაზეც უარყოფითად იმოქმედა.
ჩნდება შეკითხვები, რამდენად უსაფრთხოა შავი ზღვა ახლა და როგორი იქნება ის მომავალში. ეს შეკითხვა აქტუალურია საქართველოშიც.
შემდეგი პოდკასტის 78-ე ეპიზოდში სწორედ ამ თემაზე ვსაუბრობთ. ჩვენი სტუმარია სახეობათა კონსერვაციის ცენტრ "ნაკრესის" წარმომადგენელი და ჯიპას უნივერსიტეტის პროფესორი, კახა არცივაძე.
Friday Jun 02, 2023
შემდეგი პოდკასტი: TikTok — აიკრძალება თუ არა სოციალური ქსელი
Friday Jun 02, 2023
Friday Jun 02, 2023
ტიკტოკმა რეკორდულ დროში მოახერხა მსოფლიოს დაპყრობა. დღეს ის ერთ-ერთი ყველაზე პოპულარული სოციალური ქსელია. სოციალური ქსელის მომხმარებლების რაოდენობა მუდმივად იზრდება და ბევრს ის ყველაზე პერსპექტიულ პლატფორმად მიაჩნია.
თუმცა, წარმატების პარალელურად ტიკტოკი შეკითხვებს აჩენს. შეკითხვები განსაკუთრებით უსაფრთოხებასთან არის დაკავშირებული. აშშ-ში TikTok-ის აკრძალვა სურთ. სენატში კომპანიის აღმასრულებელი დირექტორიც კი დაკითხეს.
და მაინც, რატომ შეიძლება აიკრძალოს ტიკტოკი და რა არის ის საკითხები რაც ტიკტოკის მიმართ შეკითხვებს აჩენს? შემდეგი პოდკასტის 78-ე ეპიზოდში სწორედ ამ თემაზე ვსაუბრობთ.
ჩვენი სტუმარია Next.on.ge-ის ტექნოლოგიური ჟურნალისტი, თორნიკე კიკნაძე.